ΟΤΑΝ ΣΕ ΑΚΟΥΜΠΗΣΕΙ Η ΑΔΙΑΦΟΡΙΑ, ΕΙΝΑΙ ΟΡΙΣΤΙΚΟ. ΔΕΝ ΓΥΡΝΑΣ ΠΙΣΩ. ΠΟΤΕ.

 

Εγραφα τις παρακάτω γραμμές πρίν πέντε χρόνια και όπως τις ξαναδιαβάζω πίνωντας τον καφέ μου, διαπιστώνω πόσο ¨στατική¨ έχει καταντήσει σε τόσο σοβαρά θέματα η κοινωνία μας αφού είναι ακόμη επίκαιρες επί της αρχής. Πέντε ολόκληρα χρόνια... Ισως τελικά να μην αλλάξει ποτέ! Εγραφα λοιπόν:

Παρακολουθώ μέρες τώρα με πολύ μεγάλο ενδιαφέρον την παραφιλολογία που έχει αναπτυχθεί γύρω από την δήλωση Χ (δεν έχει σημασία το όνομα, δεν αξιζει καν αναφοράς), αυτού του θλιβερού υποκειμένου που η αλλαζονία του προσομοιάζει εκείνη των γιγάντων που κάποτε θέλησαν να ανέβουν στον Ολυμπο και να πάρουν την θέση των θεών. Μόνο που αυτός δεν είναι γίγαντας. Δεν είναι ούτε καν νάνος... Απαξιώ να τον σχολιάσω αλλά τα όσα διάβασα με έκαναν να σκεφτώ ξανά για τις ανθρώπινες σχέσεις, αυτό το ανεξάντλητο αλλά ιδιαίτερα ενδιαφέρον θέμα για μένα. Και δεν μιλώ βέβαια μόνο για τις ερωτικές - καλοκαίρι έφτασε, τα μυαλά στις Ελληνικές παραλίες χάνονται και έτσι πρέπει να το διευκρινίσω και αυτό - αλλά τις φιλικές, τις επιχειρηματικές και γενικά όλες τις κοινωνικές αφού ο παρονομαστής είναι πάντα ο ίδιος.

Ο φθόνος και η κακία που ξεχείλιζε από την συγκεκριμένη δήλωση, μαζί με τις πάμπολλες αντιδράσεις που προκάλεσε, ισχυροποιούν την πεποίθησή μου ότι δεν εννοούμε τελικά να καταλάβουμε ότι δεν ζούμε μόνοι μας στα βουνά. Ζούμε σε κοινωνίες ανθρώπων όπου δεν έχουμε μόνο δικαιώματα. Δεν είμαστε δηλαδή εκεί μόνο για να πάρουμε από τους άλλους, αλλά έχουμε συνάμα και υποχρεώσεις και θέλουμε δεν θέλουμε πρέπει να μάθουμε και να δίνουμε. Τι; Βασικά ενδιαφέρον για τον συνάνθρωπό μας και σεβασμό στον ζωτικό 4διάστατο (τουλάχιστον) χώρο του. Αυτό προλαμβάνει η ευγένεια και γενικά ο τρόπος συμπεριφοράς μας. Εκεί αποσκοπεί το περίφημο ΟΜΟΤΡΟΠΟΝ του Ηροδόττου, τα ήθη και τα έθιμά μας. Ολα αυτά βέβαια για τον άνθρωπο αυτόν είναι λεπτομέρειες. Δεν αναγνωρίζει την υποχρέωσή του ως ηθοποιός να ποιεί ήθος, ούτε ως πολιτικός να υπηρετεί τον λαό και να του προσφέρει λόγο για να μείνει στην Ελλάδα αντί να φεύγει. Αντίθετα, έκανε και συνεχίζει να προκαλεί κάνοντας, ή μάλλον λέγοντας - αφού το να κάνει το βλέπω λίγο δύσκολο... - οτιδήποτε μπορεί για να εκτονώσει την απέχθεια που ο ίδιος νιώθει για τον εαυτό του. Προβλέπω ότι τελικά θα γευτεί την χειρότερη των ανθρωπίνων συμπεριφορών: την αδιαφορία.

Το χειρότερο πράγμα στις ανθρώπινες σχέσεις είναι όντως να φτάνεις στην αδιαφορία, σ' αυτόν τον μηχανισμό άμυνας που είναι αποτέλεσμα μίας υπερφόρτωσης του συστήματός μας. Οι λόγοι είναι "πολλοί, ο εξής ένας": Η έλλειψη κατανόησης και ενδιαφέροντος από την άλλη πλευρά. Πάντα δε όταν σε ακουμπήσει η αδιαφορία, είναι οριστικό. Δεν γυρνάς πίσω. Ποτέ.

Της αδιαφορίας προηγείται η αίσθηση της ηθικής αποδέσμευσης, προϊόν της υπερκόπωσης από τις συνεχείς προσπάθειες εκλογίκευσης για να εξηγήσεις πράγματα όταν θα έπρεπε να μην χρειάζονται λόγια. Οταν η ζυγαριά που δεν ισορροπεί αλλά γέρνει, σε κουράζει γιατί πρέπει συνεχώς "να μετράς" τι πρέπει να βάλεις από την δική σου πλευρά για να την φέρεις στα ίσα. Κακός σύμβουλος η κόπωση και ενώ η σωματική, η λογική ακόμα και αυτή η ψυχική αντιμετωπίζονται, η συναισθηματική είναι διακόπτης. Οταν πατηθεί, όλα αλλάζουν.

Κι αυτό γιατί όλοι ανεξαιρέτως έχουν όρια. Κανένας δεν είναι βράχος όσο σκληρός κι αν δείχνει. Ολοι έχουν ευαισθησίες και οι βράχοι τις μεγαλύτερες. Γιαυτό είναι βράχοι άλλωστε, ακριβώς επειδή είναι ευαίσθητοι. Αντέχουν γιατί όπως το ιαπωνικό σπαθί έχει σκληρή μεν κόψη, μαλακή δε πλάτη για να απορροφά τους κραδασμούς και να μην σπάει, έτσι και σ' αυτούς, η ευαισθησία λειτουργεί ακριβώς με τον ίδιο τρόπο, κάνοντάς τους "ανθεκτικούς" στις υπερφορτώσεις.

Δεν έχουν όλες οι ευαισθησίες λογική εξήγηση, ούτε όπως λένε οι ψυχολόγοι προέρχονται από βιώματα καταγεγραμμένα στο υποσυνείδητο, το γεννεσιουργό αίτιο είναι πολύ πιο βαθύ ακόμα και από αυτό. Ούτε όλοι οι άνθρωποι αντιδρούν με τον ίδιο τρόπο στην υπερφόρτωση. Άλλοι όταν πιέζονται στρέφονται προς τα μέσα παθητικά και μπορεί στην προσπάθειά τους να εκτονωθούν να λειτουργήσουν αυτοκαταστροφικά. Αλλοι στρέφονται προς τα έξω, ενεργητικά, θυμώνουν και πάνε κόντρα στην πηγή της δυσφορίας τους και άλλοι πάλι κάνουν και τα δύο. Σε κάθε περίπτωση όμως ο λόγος παραμένει ο ίδιος, οι αντοχές και ο τρόπος αντιμετώπισης μόνο αλλάζει και η κατάληξη στο τέλος θα είναι η αδιαφορία προς την πηγή του προβλήματος.

Μία κοινωνία όμως όπου ο ένας κρίκος της αλυσσίδας της είναι αδιάφορος για τον διπλανό του, δεν έχει συνοχή. Αυτό είναι που μας ταλανίζει σήμερα, η έλλειψη συνοχής και κατά συνέπεια η εξ αυτής προκύπτουσα αδυναμία κοινής δράσης ώστε να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματά μας. Και όλα αυτά γιατί αφήνουμε ατομικά να φτάσουμε να μας ακουμπήσει η αδιαφορία.... Γιατί αφήνουμε την αναβλητικότητα που πηγάζει πάντα από φόβο να μας ωθεί στην διόρθωση αντί στην πρόληψη αφού το "ενδιαφέρον" που την προλαμβάνει ισοπεδώνεται εκτός από τον φόβο και από τον εγωϊσμό.

Η διόρθωση και η καταστολή έχουν πάντα κόστος που αθροιζεται και κάποια στιγμή κάνει το ποτήρι να ξεχειλίσει. Τότε, μια ανάσα, μια σταγόνα είναι ικανή να τα γκρεμίσει όλα. Παρ' όλα αυτά αφήνουμε την αδυναμία μας να καταλάβουμε ότι ο χρόνος δεν περιμένει κανέναν και την αναβλητικότητά μας, να τροφοδοτήσουν την κλιμάκωση και εκείνη να φτάσει στο σημείο να ραγίσει το γυαλί της συνοχής... Αντε φτιάξτο μετά το ραγισμένο... Το θέμα λοιπόν είναι να μην φτάσεις εκεί γιατί όταν φτάσεις όλα φταίνε γιατί όλα, όσο μικρά κι αν είναι, κουβαλούν πολύ μεγάλο ειδικό βάρος πλέον, την δύναμη της καταστροφής. Ο χρόνος είναι αμείλικτος, αν δεν τον σεβαστούμε θα μας τιμωρήσει.

Εκ του ειδικού στο γενικό κατά Αριστοτέλη και έτσι ας τα δούμε όλα αυτά τα ατομικά, στο ευρύτερο κοινωνικό, ακόμα και στο εθνικό επίπεδο. Γιατί και εκεί, ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΑΠΟΦΑΣΙΖΟΥΝ ΚΑΙ ΔΡΟΥΝ, μονάδες, όχι κάποια απρόσωπη "υπηρεσία". Και οι άνθρωποι είναι πάνω απ' όλα άνθρωποι, με τα καλά τους, αλλά και με τα στραβά τους.

Και κάτι τελευταίο. Αυτό που έχουμε ανάγκη σήμερα είναι έργα όχι λόγια. Οπως έχει γίνει η ζωή μας, νομίζουμε ότι με τα λόγια, με τα τηλέφωνα και τα κομπιούτερ, κρυμμένοι πίσω από τα πληκτρολόγια, κάνουμε κάτι. Ομως, τίποτα δεν κάνουμε. Τουλάχιστον, κάθε φορά που θα μας παρουσιάζεται ευκαιρία για δράση, ας την αρπάζουμε από τα μαλλιά και ας δείχνουμε με ΕΡΓΑ, ΟΧΙ ΛΟΓΙΑ το ενδιαφέρον μας ο ένας για τον άλλον.

Επ΄αυτού του τελευταίου, ας σας αφήσω με μία όμορφη νοητή εικόνα και συμβουλεύω να μην βιαστεί κανείς να συμφωνήσει με κανέναν από του δύο Τιτάνες της σκέψης:

Κάποτε προσπαθούσε ο Ζήνων ο Ελεάτης να αποδείξει στον Αντισθένη με περίπλοκα επιχειρήματα ότι δεν υπάρχει κίνηση. Ο Αντισθένης άρχισε να βαδίζει, ενώ συγχρόνως ρωτούσε τον Ζήνωνα: «Δεν νομίζεις ότι τα γεγονότα είναι πιο ισχυρά από τα επιχειρήματά σου;»

(ΗΚ)