ΟΙ ΜΕΓΑΛΟΙ ΓΟΝΑΤΙΖΟΥΝ ΜΠΡΟΣΤΑ Σ΄ ΑΥΤΗΝ ΤΗΝ ΓΛΩΣΣΑ... ΟΙ ΞΕΝΟΙ ΜΕΓΑΛΟΙ.

«Ζήτησε από τη Μόσχα έναν φοιτητή Θεολογίας για να του μάθει τα βασικά της γλώσσας. Από την πρώτη μέρα, ο 42χρονος μαθητής ρίχτηκε στην γραμματική των Ελληνικών με πάθος, ξέθαψε λεξικά, χτυπήθηκε με τους μεγάλους συγγραφείς. Παρά τους πονοκεφάλους του, έμαθε γρήγορα. Μέσα σε λίγες εβδομάδες είχε ξεπεράσει τον δάσκαλό του. Μετέφρασε τον Ξενοφώντα, περιπλανήθηκε στον Όμηρο, ανακάλυψε τον Πλάτωνα· και έλεγε:

"Τα αυθεντικά είναι σαν το νέρο των πηγών, γεμάτο ηλιαχτίδες και σωματίδια που το κάνουν αγνό και φρέσκο· ενώ οι μεταφράσεις των ίδιων κειμένων είναι σαν βρασμένο και αποστειρωμένο."

Μερικές φορές παραμιλούσε στα Ελληνικά τη νύχτα. Φανταζόταν ότι ζούσε στην Αθήνα· καθώς τριγύριζε στο χιόνι της Yasnaya Polyana, βυθισμένος ως τα γόνατα, το κεφάλι του ήταν γεμάτο ήλιο, άσπρο μάρμαρο και γεωμετρία. Η γυναίκα του βλέποντάς τον να μεταλλάσεται σταδιακά σε Έλληνα ήταν μεταξύ θαυμασμού και ανησυχίας.

"Δεν υπήρχε τίποτα στον κόσμο που να τον ενδιαφέρει περισσότερο ή να του δίνει μεγαλύτερη χαρά από το να ανακαλύψει μία νέα Ελληνική λέξη ή να κατανοήσει μία φράση που δεν είχε βρει πριν”, παραπονιόταν. “Ρώτησα αρκετούς, μερικούς με πτυχίο Πανεπιστημίου, και λένε ότι ο Lyovochka έκανε απίστευτη πρόοδο στα Ελληνικά."

Ο ίδιος έλεγε ότι αισθανόταν αναζωογονημένος από αυτή τη δίαιτα αρχαίας σοφίας.

"Τώρα πια πιστεύω", έλεγε στον Fet, "ότι δεν θα γράψω άλλα κουτσομπολίστικα όπως το Πόλεμος και Ειρήνη."»

Henri Troyat, Tolstoy