ΑΙΔΩΣ ΚΑΙ ΑΝΑΙΔΕΙΑ

 

¨Ασε, πολύ άνοστο το φαγητό¨, είπε ο χορτάτος στον πεινασμένο, καθαρίζοντας τα δόντια του με μία οδοντογλυφίδα. Εκείνος τον κύτταξε με απορία μη μπορώντας να καταλάβει την πηγή της αναισθησίας του. Βλέπετε, η πράξη και τα λόγια δεν ζούν στο ίδιο σπίτι. Ο ένας πεινάει καιρό τώρα κι ο άλλος που τρώει τρείς φορές την ημέρα του μιλάει για γεύσεις... Αυτοί οι δύο ειναι αδύνατον να καταφέρουν ποτέ να συννενοηθούν, αν πρώτα ο πεινασμένος δεν χορτασει ή ο χορτάτος δεν πεινάσει. Ρίξτε μιά ματιά γύρω σας και θα εκπλαγείτε πόσο σύνηθες είναι αυτό το φαινόμενο.

Ενα γραμμάριο πράξη αξίζει όσο όλα τα λόγια του κόσμου μαζί. Αγγίζει τον άνθρωπο όχι μόνο στο λογικό, αλλά στο σώμα, στην ψυχή, παντού. Είναι άδικο - ακριβολογώ - να μιλάει για σχοινί στο σπίτι του κρεμασμένου ένας χορτάτος που κινεί πέρα δώθε ένα τάχα μου ΅άγευστο΅ πιάτο με φαγητό μπροστά στην μύτη ενός πεινασμένου. Δεν μπορείς να εξισώσεις τις πράξεις με τα λόγια, δεν γίνεται. Οι αρχαίοι είχαν λέξη γι αυτήν την συμπεριφορά - του σεβασμού της έλλειψης ή της υστέρησης του συνανθρώπου σου - και μάλιστα με θεμελιώδη σημασία. Την Αιδώ.

Στις σχέσεις των ανθρώπων και κατ΄ επέκταση σε μία κοινωνία, η αιδώς λειτουργεί μαζί με άλλα ως συνεκτική ουσία, κρατώντας τα μέρη ενωμένα, είτε μιλάμε για ένα ζευγάρι είτε για μιά ολόκληρη πολιτεία. Οταν αυτή ατονίσει - όπως εντέχνως την ατονούν κάποιοι σήμερα - η κοινωνική φάλαγγα διαρρηγνύεται, η ισχύς της που βρίσκεται στον συμπαγή της όγκο μηδενίζεται και ολόκληρα κράτη και πολιτισμοί καταρρέουν και αποσυντίθενται.

Η αίσθηση της αιδούς καθορίζει την συμπεριφορά. Οταν μπαίνεις σε ξένο σπίτι, δεν πατάς τα χαλιά με λασπωμένα παπούτσια, ούτε βάζεις τα πόδια πάνω στο τραπεζάκι όταν κάθεσαι. Η αιδώς δεν σου επιτρέπει να ασεβήσεις προς την προέκταση του ατόμου του οικοδεσπότη, την κατοικία του και να φύγεις όταν το αποφασίσεις αφήνωντας πίσω σου καταστροφή. Πόσο μάλλον όταν αντί για σπίτι μιλάς για τις ψυχές ανθρώπων... Ετσι απλά, ο συνεκτικός ιστός ενός κοινωνικού συνόλου, ξεχειλώνεται. Γιατί απλά; Διότι άν δείτε στην τηλεόραση δέκα φορές τα πόδια πάνω στο τραπέζι, θα το κάνετε κι εσείς. Κι αν όχι εσείς, σίγουρα τα παιδιά σας. Ετσι απλά.

Γιατί τα γράφω όλα αυτά; Διότι έχω κουραστεί να βλέπω πλέον καθημερινά παραδείγματα αν-αίδειας. Οταν ο ¨γείτονας¨ μας χτυπήσει την πόρτα, θυμηθείτε αυτήν την παρατήρηση για την κοινωνική κόλλα και το συμπαγές της φάλλαγας. Διότι στην πράξη και όχι στα λόγια βρίσκεται η αλήθεια.

(ΗΚ)

φωτό: Μόνο στα παραμύθια. Στην ζωή και στην αλήθεια, ο κακός δεν είναι ο λύκος.