ΜΑΣ ΚΑΘΟΔΗΓΕΙ Η ΚΑΚΙΑ ΚΑΙ Ο ΦΟΒΟΣ, ΟΧΙ Ο ΦΟΙΒΟΣ

 

Μπαίνουν σε ξένα σπίτια κουβαλώντας ένα σωρό μπαγάζια χωρίς να ζητήσουν πρώτα άδεια από τον οικοδεσπότη, πατούν χωρίς δισταγμό τα πανάκριβα χαλιά με πόδια λασπωμένα, ανοίγουν το ψυγείο σαν να είναι δικό τους και στην συνέχεια θρονιάζονται στο σαλόνι με τα βρώμικα πόδια τους πάνω στο τραπεζάκι, τρώγοντας χωρίς πιάτο και γεμίζοντας ψίχουλα το πάτωμα. Αν ανοίξουν την τηλεόραση θα βάλουν ότι εκείνοι γουστάρουν, θα ανάψουν τσιγάρο χωρίς να ρωτήσουν αν επιτρέπεται και αν πιάσουν με τα λαδωμένα χέρια τους κάποιο σπάνιο βιβλίο από την βιβλιοθήκη, θα φροντίσουν να υπογραμμίσουν με στυλό και περίσσια ασέβεια κάτι που τους άρεσε λες και είναι δικό τους. Λες και θα το ξαναδούν ποτέ τους. Τέτοιοι είναι. Και ενώ η δική τους ζωή είναι ένα μάτσο χάλια, δίνουν συμβουλές και κριτικάρουν τους πάντες και τα πάντα. Λες και τους ρώτησε ποτέ κανένας. Λές και η γνώμη τους έχει έστω και το ελάχιστο ενδιαφέρον. Όπως είπα πρόσφατα σε κάποιον που νόμισε ότι κριτικάροντας τον Μαραντόνα θα έπαιρνε εκείνος πόντους, για να κατεβάσεις κάποιον πρέπει πρώτα εσύ να ανέβεις, να τον φτάσεις, για να μπορέσεις να τον πιάσεις και να τον τραβήξεις (άσε που κανένας που φτάνει εκεί δεν θα το έκανε). Από εκεί που είσαι, του είπα, στα χαμηλά, ούτε τα κορδόνια του δεν μπορείς να του δέσεις… γιατί ούτε εκείνα δεν φτάνεις… Φτάνεις όμως να δείς την φάτσα σου στον καθρέφτη. Δες την προσεκτικά γιατί ενώ έχεις μεγάλη ιδέα για τον εαυτό σου, θα δείς ότι δεν μοιάζει τελικά με εκείνη του Λεωνίδα ή του Παπαφλέσσα αλλά με του Καρακιόζη. Βλάκα, ε βλάκα!

Ο Ντιεγκίτο πέθανε. Αυτή όμως η νέα έκδοση λογισμικού που ¨τρέχει¨ το σύγχρονο μοντέλο ανθρώπου ούτε έναν νεκρό πλέον δεν μπορεί να σεβαστεί. Οι προγραμματιστές παρέλειψαν μάλλον εσκεμμένα αυτόν τον αλγόριθμο. Έτσι αλλοιώθηκε η συμπεριφορά μας, με αποτελέσματα που κανείς δεν ξέρει. Ούτε και θα μάθουμε σ΄ αυτήν την ζωή γιατί τα αποτελέσματα τέτοιων πειραμάτων χρειάζονται πολύ περισσότερο χρόνο από μία ανθρώπινη ζωή για να φανούν στην πλήρη έκτασή τους. Για τον Μαραντόνα όμως θα συζητάει και η επόμενη γενιά από την δική μας, και η επόμενη μετά από εκείνη. Και ή επόμενη… Γιατί τους τεχνίτες και τους σιδερωμένους ρομποτοειδείς ούτε καν που τους θυμάσαι αφού όλοι μοιάζουν μεταξύ τους. Αν δεν είναι τύπου 101 θα είναι το μοντέλο 201, άντε το 301… Πτυχές του ιδίου υφάσματος δηλαδή, ίδια στόφα, ίδια γεύση, άλλος περισσότερο, άλλος λιγότερο. Άνθρωποι μαζικής παραγωγής που στην προσπάθειά τους να χορτάσουν την (προγραμματισμένη;) λαιμαργία τους έβαζαν μέσα τους ό,τι έβρισκαν. Ό,τι σαβούρα για φαγητό στο στόμα τους, ό,τι σαβούρα για συναισθήματα στην καρδιά τους και ακόμα μεγαλύτερες σαβούρες που κάνουν μόνο για τα σκουπίδια στη χωματερή του μυαλού τους. Έτσι, είναι συμπονετικοί για κάποιον ασθενή που παίρνει οπιούχα για τον μετεγχειρητικό σωματικό πόνο, αλλά δικαστές και εισαγγελείς για κάποιον άλλον που τα χρησιμοποιεί για έναν άλλον άυλο, συναισθηματικό, πνευματικό ή ψυχικό (όπως έχουμε συνηθίσει εσφαλμένα να λέμε αφού η ψυχή κατά Ιπποκράτη δεν νοσεί…) ¨πόνο¨. Τι είναι λοιπόν εκείνο που νομιμοποιεί τα δύο αυτά μέτρα και σταθμά; Ποιός κρίνει ότι το σώμα είναι σημαντικότερο της καρδιάς και της ψυχής; Πώς μπορείς να βοηθάς τον έναν και να τιμωρείς τον άλλον για τον ίδιο λόγο; Η κοινωνία μας δεν έχει ακόμα απαντήσει σε αυτό και πολλά άλλα παρεμφερή αλλά θεμελιώδη ερωτήματα. Καυτηριάζει την μονοπωλιακή διαφοροποίηση τιμών για παράδειγμα αλλά όχι την αντίστοιχη ανθρώπινη αντιμετώπιση… Πολύ περίεργα λειτουργούμε τελικά.

Ο Μαραντόνα δεν ήταν απλά ένας καλός ποδοσφαιριστής. Δεν αγαπήθηκε μόνο και αποκλειστικά γιαυτό. Μιλούσαμε τότε για Πελέ και Μαραντόνα και σήμερα προσθέσαμε Μέσσι και Ρονάλντο, αλλά, ο Μέσσι δεν μπόρεσε ποτέ του να κουβαλήσει μια Αργεντινή στις πλάτες του. Όχι γιατί δεν ήταν ικανός τεχνικά αλλά γιατί δεν έχει εκείνο το κάτι τις που έκανε τον Μαραντόνα, Μαραντόνα. Εκείνον τον ¨τσαμπουκά¨, την μαγκιά… όπως θέλετε πείτε το. Εκείνο δηλαδή το κάτι τις που ξεχώρισε τον βαθιά θρησκευόμενο Rubens σαν ζωγράφο, και του έδωσε την δύναμη να τολμήσει να παρουσιάσει στους πίνακές του γυμνά και μυώδη ανθρώπινα σώματα που έμοιαζαν θεϊκά, βουτηγμένα στον ερωτισμό… εκείνη την εποχή που εύκολα σε καίγανε για λιγότερα… Η τον Rembrandt να τολμήσει να ξεχάσει την λεπτομέρεια του ρεαλισμού και να αποδώσει έτσι τόσο μοναδικά το συναίσθημα και την πραγματικότητά του με λίγες μόνο πινελιές. Μάλιστα το έκανε αυτό σε τέτοιο βαθμό που από κοντά είναι αδύνατον να καταλάβεις ότι αυτό που βλέπεις είναι για παράδειγμα ένα… αυτί! Αν όμως δείς το έργο από μακριά στην ολότητά του, αυτό φαίνεται αμέσως. Έτσι κατάφερε αυτός ο ξεχωριστός ¨καλλιτέχνης¨ με δέλεαρ την υποκειμενικότητα, να αναγκάσει τον θεατή να ¨εμπλακεί¨ με το έργο για να ανακαλύψει το νόημά του. Καταπληκτικό! Εκείνο το ίδιο κάτι τις που έσπρωξε τον Saul Leiter να αψηφήσει το νετάρισμα του φακού και να τολμήσει να φωτογραφίσει - με έγχρωμο ληγμένο φίλμ όταν βασίλευε παντού το Α/Μ - φλουταρισμένα σχήματα και φιγούρες λες ήταν κάποιος ιμπρεσιονιστής ζωγράφος του περασμένου αιώνα. Αυτοί ναι, θα μπορούσαν να μιλήσουν για τον Μαραντόνα, γιατί μόνο αυτοί και κάποιοι άλλοι του επιπέδου τους μπορούν να σεβαστούν και να καταλάβουν το βαθύτερο κίνητρο που έσπρωξε ένα φτωχόπαιδο να τα βάλει με όλους και με όλα και να νικήσει κατακτώντας την κορυφή. Μόνο αυτοί και κάποιοι άλλοι του επιπέδου τους μπορούν να καταλάβουν ότι καλλιτέχνη σαν τον Μαραντόνα δεν έχουν όλες οι ανθρώπινες δραστηριότητες, δεν βρίσκεις δηλαδή Μαραντόνες παντού, σε όλα. Όπως δεν βρίσκεις Rubens ή Rembrandt. 

Αντιλαμβάνεστε ότι δεν γράφω για τον Μαραντόνα, αλλά για όλους τους υπόλοιπους ανθρώπους που ενδίδουν στον φθόνο και στην κακία και κατακρίνουν, κριτικάρουν, γκρινιάζουν, λές και αυτό το φτωχόπαιδο που τα κατάφερε, το έκανε κλέβοντάς τους. Μου θυμίζουν κάποιους μαθητές μου που όταν κάποτε τους ζωγράφισα μία μαύρη τελεία στο κέντρο ενός λευκού χαρτιού και τους ρώτησα να μου πούν τι βλέπουν, όλοι μίλησαν για την κουκίδα… και ξέχασαν ότι το άσπρο ήταν τόσο πολύ περισσότερο… Τους ρούφηξε το κακό, το μαύρο, ο φθόνος, η ανάγκη να κατακρίνουν, τους τύφλωσε η συνήθεια της μουρμούρας και της μικρότητας και δεν είδαν το μεγάλο άσπρο που έλαμπε μπροστά στα μάτια τους. Είδαν αντίθετα αμέσως μία μικρή μαύρη κουκίδα... γιατί, ακριβώς με τον ίδιο τρόπο, η δύναμη ενός και μόνο σάπιου μήλου είναι μεγάλη και καταστροφική μέσα σε ένα καλάθι γεμάτο με καλά μήλα... Όπως και με τον Μαραντόνα που ο καθένας βλέπει τον εθισμό του και τα παραπανίσια κιλά του αλλά ξεχνάει την μαγεία που μας χάρισε αυτός ο καλλιτέχνης που έκανε τόσο και τόσο κόσμο να ονειρευτεί… Ξέρετε πώς το λένε αυτό; Αδικία.

Aλλάξτε το κανάλι που ακούτε. Δείτε προσεκτικά όλους αυτούς που μιλούν, όλους αυτούς που θέλουν να σας νουθετήσουν με τον τρόπο και τα λόγια τους, δείτε την ζωή τους, τα έργα τους και μόνο αν συνάδουν με τα λόγια τους καθίστε να ακούσετε τι έχουν να σας πούν. Αλλιώς φύγετε... Απλά φύγετε... Μιμηθείτε τον Οδυσσέα με τις σειρήνες, κλείσε τ΄ αυτιά σας και φύγετε… και θυμηθείτε - ναι θυμηθείτε γιατί βαθιά μέσα σας το γνωρίζετε καλά - ότι αν μιλάτε για ειρήνη, πρέπει να είστε δυνατοί. Αν δεν είστε, πρώτα γίνετε, μετά μιλάτε. Αν μιλάτε για πολιτική, κυττάξτε (ή κοιτάξτε, όπως βολεύεστε) πρώτα να εφαρμόσετε στο σπίτι σας όλα εκείνα που λέτε και για τα οποία κατηγορείτε τους άλλους. Πρώτα εφαρμόστε τα εσείς οι ίδιοι, μετά μιλάτε. Και πάνω από όλα κυττάξτε να παραμείνετε άνθρωποι μέσα σε αυτήν την κρίσιμη καμπή στην ιστορία του πλανήτη που ρομποτοποιείται όλο και περισσότερο κάθε ημέρα που περνάει. Αναγκάστε - αφού μόνα τους δεν θα το κάνουν - τα μάτια σας να βλέπουν και τις δύο όψεις του νομίσματος, όχι μόνο τα δικαιώματα, γιατί από πίσω είναι κρυμμένες οι υποχρεώσεις... Και νόμισμα με μία όψη δεν έχει ακόμη κατασκευαστεί.

Αν λοιπόν δεν σας αρέσουν τα πράγματα όπως είναι και θέλετε να αλλάξετε κάτι, ξεκινείστε από τον εαυτό σας. Αλλάξτε τον όπως θα θέλατε ακριβώς να αλλάξουν και οι άλλοι και μετά γίνετε παράδειγμα προς μίμηση. Αφήστε τον βίο σας να μιλάει, όχι το στόμα σας. Μόνο έτσι κάτι μπορεί να γίνει. Σε κάθε άλλη περίπτωση, θα καταντήσουμε όλοι σαν τα ζώα που γνωρίζουν που πηγαίνουν όταν τα οδηγούμε εμείς οι ίδιοι - οι τόσο καλοί που κάνουμε σε άλλες ζωές ότι δεν θα θέλαμε ποτέ άλλοι να κάνουν σ΄ εμάς - στο σφαγείο. Που γνωρίζουν και φοβούνται, αλλά που δεν μπορούν να κάνουν κάτι για να γλυτώσουν.

Ένας μόνο λόγος καλοσύνης μπορεί να θερμαίνει τρεις χειμωνιάτικους μήνες, λένε οι Ιάπωνες. Φανταστείτε τι δύναμη έχει μία πράξη. Ομως, σε έναν κόσμο γεμάτο αρνητισμό, φοβάμαι ότι αν μπορούσαμε να βλέπαμε τα κίνητρα των φαινομενικά "καλών πράξεων" γύρω μας, θα ντρεπόμασταν για την κατάντια των ανθρώπων. Διαβάζω καθημερινά μεταξύ των γραμμών αυτών που γράφουν πολλοί που βιάζονται να κριτικάρουν και ενώ βουτούν την πέννα στο μελάνι για να στάξουν φαρμάκι στο χαρτί, ξεχνούν να την βουτήξουν και στο μυαλό τους. Δεν ξέρουν καν ότι θα μπορούσαν ακόμη να την βουτήξουν και στην καρδιά τους. Εύκολη η κριτική. Λάγνα όμορφη αυτή η κόρη της κακίας, αλλά η σοφία χρειάζεται καλοσύνη για να φυτρώσει. Καλοσύνη και αλήθεια.

(ΗΚ)