ΑΜΕΣ ΔΕ... ΤΑ ΚΑΝΑΜΕ ΣΑΛΑΤΑ

Επρεπε να τιμηθεί με το "Νόμπελ Οικονομικών 2018" ο Paul Romer για να δεχθεί ο αλαζονικός μας κόσμος που νομίζει ότι τα ξέρει όλα, ότι η γνώση είναι τελικά ένας πολύ υποτιμημένος παράγοντας. Ενώ μέχρι σήμερα η εστίαση της οικονομικής σκέψης ήταν στην παραγωγή, στην εργασία και στο κεφάλαιο, ο Romer συμπλήρωσε την εξίσωση με άλλες δύο μεταβλητές που έφεραν τα πάνω κάτω, την τεχνολογία και την γνώση.

Η γνώση! Προσέξτε το λίγο αυτό. Εβαλε την γνώση στην εξίσωση και πήρε Νόμπελ! Λες και δεν την ξέραμε την σημασία της γνώσης... Ε λοιπόν, δεν ξέρω τι ξέραμε, αλλά ένα είναι το σίγουρο: την ξεχάσαμε. Χθές όμως μία νεαρή κοπέλλα που εκπροσωπούσε έναν οργανισμό, με έκανε, τουλάχιστον εμένα, να την θυμηθώ. Η μεθοδικότητά της, η γνώση του αντικειμένου που παρουσίαζε μαζί με την εγγενή καλή της διάθεση να φανεί χρήσιμη, ήταν το λιγότερο εντυπωσιακές. Σκεφτόμουν καθ’ όλη την διάρκεια της 3ωρης παρουσίασης ότι ποτέ δεν κατάφερε η αταξία να νικήσει την τάξη. Η άγνοια την γνώση... Η τύχη την μεθοδικότητα... Πόσο κακό κάνουν οι κατευθυνόμενες προτροπές με τις σκιώδεις πηγές τους, που προσπαθούν να σε πείσουν για την ανάγκη να τα αφήσεις όλα πάνω σε κάτι άλλο, έξω από σένα, που δεν καταλαβαίνεις και που δεν γνωρίζεις. Πόσο ανθελληνικό είναι αλήθεια κάτι τέτοιο... Το ξεχάσαμε εκείνο το χείρα κίνει και πληρώνουμε τώρα τον λογαριασμό. Και μάλιστα πολύ ακριβά. Μεγάλες κουβέντες αυτές, αλλά Σάββατο πρωί είναι και όσοι με ξέρουν, γνωρίζουν την διάθεσή μου τα πρωϊνά του σαββατοκύριακου. Ειδικά όταν μετά από μία απαιτητική εβδομάδα, όλοι κοιμούνται κι εσύ κάθεσαι ήσυχα να πιείς τον καφέ σου παρέα με την βροχή που παίζει μουσική πάνω στα παράθυρα. Πως να μην τροφοδοτείται έτσι το φιλοσοφείν...

Η Λίζα είναι μία νέα κοπέλλα, προφανώς με κινέζικη καταγωγή, η οποία δήλωσε εμφατικά και κάτι ακόμα με την χθεσινή της παρουσίαση. Οτι, σ’ αυτήν την νέα γεννιά ανήκει ο κόσμος. Στα χέρια τους είναι σήμερα. Αυτή και οι συνομήλικοί της κάνουν κουμάντο, παίρνουν αποφάσεις και κρατούν το δικό μας σήμερα αλλά και αύριο στα χέρια τους. Αυτοί οι νέοι άνθρωποι οδηγούν, γιατί απ’ όπου κι αν εκπορεύεται μία κατεύθυνση, πάντα – μα πάντα – εναπόκειται σε κάποιον άνθρωπο η απόφαση και η επιλογή να την ακολουθήσει. Η όχι... Πάντα υπάρχει επιλογή, ακόμα κι αν η άρνηση ισοδυναμεί με την απομόνωση και την καταστροφή.

Εβλεπα γύρω μου με εκπληκτικά αυξημένη παρατηρητικότητα και κατέγραφα ασταμάτητα στον απίστευτης χωρητικότητος σκληρό δίσκο που λέγεται ανθρώπινο μυαλό. Ολοι νέοι... Μέσα στο κτήριο αλλά και έξω από αυτό, οι άνθρωποι που «κινούσαν» την μηχανή της πόλης των Ravens, της Βαλτιμόρης, ήταν νέοι. Το χαμόγελο δεν άργησε να σμιλέψει το πρόσωπό μου που ήταν προφανώς επηρεασμένο από την σκληράδα που συνοδεύει την κατανόηση του λάθους που κάνουμε σαν κοινωνία. Δεν απάντησα στο γιατί χαμογελάω ξαφνικά. Μου έφτανε ότι ήξερα εγώ το γιατί.

Ηταν κακό χαμόγελο, όχι ευχαρίστησης. Γιατί, όταν κάποιος μεγάλος σε ηλικία άνθρωπος αναγκαστεί να πάει σε ένα νοσοκομείο, θα διαπιστώσει ότι όλοι οι άνθρωποι γύρω του στα χέρια των οποίων κρέμεται η ζωή του, είναι νέοι. Πολύ νεώτεροι από αυτόν. Και ότι όσες φορές χρειάστηκε να προσπεράσει την παιδεία, κάνοντας τα στραβά μάτια στην δίκαιη αξιολόγηση των αυριανών μηχανικών, ιατρών, αστυνομικών, στρατιωτικών, δικαστών, οικονομολόγων, τεχνικών πάσης φύσεως, όσες φορές της στέρησε την πρωτοκαθεδρία στην αντιμετώπιση που δικαιωματικά της ανήκει, έκανε έγκλημα. Οταν νοιώσει την απειλή της κακίας, θα διαπιστώσει ότι ο αστυνομικός που θα σπεύσει να τον βοηθήσει είναι νέος, όπως και ο στρατιώτης που θα αναγκαστεί να πολεμήσει για λογαριασμό του. Οπως ο γεωπόνος που θα προτείνει λύσεις υγείας αντί απλά κατανάλωσης, ή ο προπονητής που θα ασπάζεται – και συνεπώς θα διδάσκει - το μέτρο αντί της υπερβολής. Οπως ο οικονομολόγος που θα δρά όχι μόνο ποσοτικά αλλά που θα καταλαβαίνει την ποιοτική μεταβλητή της κοινωνικής επιστήμης του, ή ο δικαστής που θα ξέρει ότι ο Νόμος δεν είναι παρά ένα ατελές ανθρώπινο δημιούργημα και ως εκ τούτου, το πνεύμα του θα πρέπει να είναι καθοδηγητικό, όχι απλά τιμωρητικό. Θα καταλάβει τότε πόσο έξυπνη επένδυση θα ήταν η επένδυση στην παιδεία και πόση μεγάλη «σύνταξη» θα του έδινε τώρα στα γεράματα. Αλλά, δυστυχώς, το μέτρο του πολιτισμού μία κοινωνίας προσμετράται ακριβώς από την συμεριφορά της στους γέρους και στους αδύναμους. Οταν κάποτε ήταν κι αυτός νέος, ακριβώς ελλείψει παιδείας, δεν επέλεξε με την συμπεριφορά του να ψηφίσει υπέρ της. Δεν επέλεξε να της αποδώσει την αξία που της άξιζε. Την έβαλε σε δεύτερη – η τρίτη... – θέση και την στελέχωσε με τους χειρότερους εκφραστές και τους πλέον απαράδεκτους φορείς της ιερώτερης ιδέας μιάς κοινωνίας που δεν θέλει να εξαφανιστεί επιβιώνοντας, αλλά να ζήσει.

Κάποτε, κάποιοι άλλοι όμως, θεώρησαν την Παιδεία ώς την ύψιστη ενασχόληση, την στελέχωσαν με τον ανθό της πόλης τους και μετά από χιλιάδες χρόνια, εμείς που θέλουμε να κομπάζουμε ότι είμαστε απόγονοί τους, τους μελετάμε και τους μνημονεύουμε ακόμα. Κάτι σωστό θα πρέπει λοιπόν να έκαναν για να έχουμε ακόμα την γεύση τους στο στόμα μας. Κάτι θα έχουν να μας διδάξουν κι εμάς που, άντε να μας θυμούνται τα παιδιά μας. Κι αυτά, όχι για κάτι καλό, αλλά για την καταστροφή που τους κληροδοτήσαμε. Από εκεί και μετά, σιγά μην μας θυμάται κανείς.

(ΗΚ)